7 miljoen euro EU herstelfonds naar innovaties voor circulaire chemie in Zuid-Holland

De Provincie Zuid-Holland, de gemeente Rotterdam met Kansen voor West en Innovation Quarter hebben de handen ineengeslagen. Vanuit de gezamenlijke ambitie om te investeren in de verdere verduurzaming van stad en provincie organiseerden zij eerder dit jaar een extra subsidieronde binnen het EU herstelfonds. 

In totaal werden zes baanbrekende projecten voor circulaire chemie in Zuid-Holland ingediend. Met succes. Alle zes projecten zijn toegewezen. Zij ontvangen gezamenlijk in totaal 7 miljoen euro uit het REACT EU fonds voor groen herstel van regionale economieën na de corona pandemie.

Van bakstenen uit havenslib tot hergebruik van de bladen van windmolenturbines: “Dit zijn de innovaties waarmee Zuid-Holland zich op de circulaire kaart gaat zetten.’’ Zegt Jeannette Baljeu, gedeputeerde industrie en haven van de Provincie Zuid-Holland. “Het is mooi dat we via dankzij de EU 7 miljoen kunnen investeren in deze zes baanbrekende projecten. Samen met onze partners werken we aan de ontwikkeling van het Haven Industrieel Complex als duurzame hub voor grondstoffen en brandstoffen. Met deze inspirerende innovaties laten ondernemers zien dat het kan’’.

“Een prachtige uitkomst van deze samenwerking met de provincie”, vindt ook de Rotterdamse duurzaamheidswethouder Arno Bonte. “Hiermee zetten we een grote stap naar een groene en circulaire industrie. Financiering vormt vaak een bottleneck voor circulaire innovaties die de industrie moeten hervormen. Met deze forse financiële injectie maken we deze zes innovatieve circulaire projecten mogelijk en brengen we onze ambitie voor het vergroenen van de Rotterdamse economie weer een stuk dichterbij.”

De ‘Herstelbijstand voor cohesie en de regio’s van Europa’ (REACT-EU) is een fonds dat zowel financiële hulp biedt bij het economisch herstel na de COVID-19 pandemie alsmede voor de transitie naar een groene en digitale economie. Het fonds maakt deel uit van het speciale coronaherstelfonds (Next Generation EU) dat een totaal bedrag van 750 miljard euro omvat. Binnen dit herstelfonds is 47,5 miljard euro gereserveerd voor het REACT-EU programma.

De fondsen worden in Rotterdam ingezet via het bestaande subsidieprogramma Kansen voor West. Het Industry Transformers Platform, een samenwerking tussen het Havenbedrijf Rotterdam, InnovationQuarter, Provincie Zuid-Holland, Gemeente Rotterdam, Stichting Circular Biobased Delta en CleanTech Delta begeleidden de initiatiefnemers in de voorbereidingsfase.

 

De 6 innovaties

Asbest en afvalzuren: twee milieuproblemen, één oplossing
Asbetter Acids

Het zijn twee milieuproblemen die in één oplossing bij elkaar komen: asbestcement-dakplaten die nog altijd worden gestort en industriële afvalzuren die nog altijd worden geloosd. De Asbetter Acidsfabriek gaat 60.000 ton asbestcement dankplaten verwerken en 170.000 ton industriële restzuren in een chemisch proces neutraliseren. Uit de reststromen worden bovendien zo veel mogelijk materialen teruggewonnen voor andere markten zoals de cement- en betonindustrie. In totaal denkt Asbetter Acids ruim 120.000 ton CO2 op jaarbasis te kunnen besparen met het door hen ontwikkelde proces en de zero-carbon-eindproducten. Het industrieel ontwerp voor de demonstratiefabriek die in Rotterdam gebouwd zal worden, moet in september 2022 gereed zijn. Daarna volgt de aanbesteding voor de bouw van de fabriek met een investering van 60-70 miljoen euro. De fabriek zal ruim 20 vaste arbeidsplaatsen opleveren.

Nieuwe supply-chain zodat windmolenbladen niet langer op de afvalhoop belanden
Circular Recycling Company

Producten van vezelversterkt thermohardend composiet – zoals windmolenpropellerbladen, boten, interieurs van treinen en autobussen – zijn aan het einde van hun levensduur door hun gemengde samenstelling moeilijk te recyclen. Daardoor stijgt de afvalberg gigantisch. Om dit probleem op te lossen en het gebruik van grondstoffen te verminderen is een ketensamenwerking nodig, die tot op heden is uitgebleven. Circular Recycling Company (CRC) heeft het initiatief genomen om een supply-chain op te zetten met als doel om end-of-life producten van vezel versterkt thermohardend composiet als grondstof te laten dienen voor nieuwe producten. Hiervoor wordt gewerkt aan een recycling plant op de Maasvlakte II waar zowel technieken voor mechanische als chemische recycling gecombineerd worden.

Van havenslib naar baksteen
Xirqulate

In de Rotterdamse haven komt er veel slib terecht vanuit rivieren. Dit doorgaans vervuilde slib wordt nu nog onverwerkt gestort in een depot of voorbewerkt in een mechanische slibreiniger, waarna het residu wordt gestort. Xirqulate gaat deze afvalstromen én overblijfselen van huishoudelijk afval verwerken tot een grondstof voor de keramische industrie, waarmee bakstenen kunnen worden gemaakt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde Dynamisch Thermisch Oxiderend proces. Dit leidt niet alleen tot een aanzienlijke verlaging van de CO2-uitstoot maar er komt tijdens dit proces ook veel warmte vrij die voor andere doelen gebruikt kan worden of kan worden omgezet in elektriciteit. Twee vliegen in één klap dus.

In dit project ontwikkelt Xirqulate een proof of concept op praktijkschaal. Binnen de kaders van dit REACT-EU project wordt daarvoor het fundament gelegd.

Van zaagsel naar een biobased alternatief voor aardolie
Vertoro

Uit zaagsel en reststromen van de land- en bosbouw wordt lignine-houdende biomassa gewonnen. Vertoro heeft een doorbraaktechnologie om lignine-houdende biomassa om te zetten in cellulose, suikers en zogenaamde Goldilocks. Goldilocks is een ruwe lignine-olie en is een alternatief voor aardolie. Dit duurzame alternatief kan de groene revolutie versnellen in de olie-industrie, met toepassingen in de fossiele marine brandstoffen, chemiesector en materialensector.

In dit project gaat Vertoro een 10 kiloton demoplant bouwen in de haven van Rotterdam – het Goldilocks® By Sea project. Zo wil Vertoro de opschaling demonsteren van een continu productieproces. Dit is een noodzakelijke en cruciale tussenstap naar een te bouwen 250 kiloton commerciële fabriek. Als eerste markttoepassing wordt GOLDILOCKS® ingezet als biobrandstof vervanger voor de zeer vervuilende fossiele marinebrandstof.

Van moeilijk te recyclen plastic naar hoogwaardig, near-virgin plastic
OBBOTEC

Selectieve Plastic Extractie (SPE) is een innovatieve en geavanceerde chemische plastic recycling technologie die een mix van afval plastics kan omzetten naar near virgin materialen. Hierbij levert OBBOTEC een unieke oplossing voor het alsmaar groeiende wereldwijde plastic afvalprobleem en circulariteit van plastics. Het SPE proces van OBBOTEC zit tussen Mechanische en Chemische recycling naar monomeren in en noemen we derhalve een geavanceerde vorm van chemische recycling omdat polymeren intact blijven  Met hun technologie worden reststromen plastics opgelost en vervuilingen via filtratie en wasstappen verwijderd. TNO schat dat in 2050 zo’n 300 kton plastics per jaar in Nederland weer omgezet worden tot direct inzetbaar hoogwaardig recyclaat.

OBBOTEC gaat met de subsidie o.a. een installatie bouwen die 1 kiloton vervuilde HDPE-reststromen opwerkt tot schone, kleurloze gerecyclede HDPE-korrels. 

Van plastic naar chemicaliën
Xycle / Harbour Oil

Mechanische recycling heeft z’n limieten inmiddels bereikt. Nu is er binnen de afvalmarkt dringend behoefte aan een methode om plastics te verwerken die moeilijk of niet mechanisch te recyclen zijn. Het gaat dan om maritieme plastics, gemengde en vervuilde kunststoffen en meerlaagse voedselplastics. Xycle / Harbour Oil zet zich in dit project in om een veelbelovende technologie op dit vlak op te schalen naar succesvolle toepassing in de Europese markt.

Xycle / Harbour Oil gaat met de subsidie werken aan een gedetailleerd procesontwerp om een solide fundament te creëren voor de beoogde procesinstallatie op praktijkschaal in het Haven Industrieel Complex in Rotterdam.